Άντεξε το σκοινί..φάνηκε στο χειροκρότημα!
Συγγραφή Άρθρου:
Ανθή Ψωμιάδου,
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Υπάρχει σωστό και λάθος στο πότε αποσυρόμαστε από το προσκήνιο;
Η Μαρινέλλα κατέρρευσε πάνω στη σκηνή του Ηρωδείου. Κατέρρευσε όμως μαζί της ό,τι έχει καταθέσει ως καλλιτεχνική οντότητα σε μια πορεία δεκαετιών; Ή μήπως όχι; Πότε τελικά χρειάζεται να αποσυρόμαστε από την ενεργό επαγγελματική δράση, ειδικά αν η δουλειά μας είναι γνωστή στο ευρύ κοινό;
Αρκετοί ήταν εκείνοι που έσπευσαν να σχολιάσουν αρνητικά με την «πληκτρολογιακή» τους πένα το γεγονός της κατάρρευσης της Μαρινέλλας πάνω στη σκηνή του Ηρωδείου, εκφράζοντας τη θέση ότι Ίσως χρειάζεται κάποιος να αποσύρεται από την ενεργό δράση, πριν φτάσει να κινδυνεύει λόγω γήρατος από τέτοια φαινόμενα… Είναι όμως η Μαρινέλλα που κατέρρευσε μέσα τους ή απλώς η εικόνα που θέλουν να έχουν για μία ευρέως γνωστή προσωπικότητα; Κι αν η εικόνα αυτή «αμαυρώθηκε» στα δικά τους μάτια, σημαίνει αυτό ότι έχει αλλοιωθεί μια δημιουργική πορεία δεκαετιών;
Ο τρόπος που αντιδρούμε σε κάτι, έχει σχέση κατά βάση με εμάς τους ίδιους και με το πόσο ικανοί νιώθουμε ότι είμαστε να το διαχειριστούμε, ποια δικά μας, προσωπικά σημεία αγγίζει μέσα μας αυτό που έχει συμβεί· όχι τόσο με το ίδιο το γεγονός. Το ανθρώπινο είδος έχει την τάση να αποφεύγει τα δυσάρεστα και να επιδιώκει τα ευχάριστα. Παράλληλα, αποδίδουμε υψηλή αξία σε αυτό που φαίνεται και μεγάλη σημασία στο να διατηρηθεί όπως αντέχουμε να το βλέπουμε, ωραίο με τα δικά μας κριτήρια, μη ευάλωτο. Έτσι, η πτώση μιας θρυλικής καλλιτέχνιδος σε δημόσια θέα στα πλαίσια μιας συναυλίας, θεωρείται από πολλούς (όχι όλους) πλήγμα για την εικόνα της.
Η εικόνα ενός ανθρώπου είναι μόνο ένα μέρος του εαυτού του, όχι το όλον. Έχει, λοιπόν, δικαίωμα καθένας μας να της δίνει όση σημασία θέλει σε κάθε στάδιο της ζωής του. Δεν υποχρεούται να τη συνυπολογίσει στα κριτήρια για το πότε θα αποσυρθεί από το προσκήνιο επαγγελματικά. Διότι, όταν άλλα πράγματα εντός μας έχουν ή αποκτούν κάποια στιγμή μεγαλύτερη βαρύτητα από τη δημόσια παρουσία μας, είμαστε ελεύθεροι να τοποθετούμε την εικόνα μας πιο κάτω στη λίστα με τις προτεραιότητες.
Να αποσύρεται κανείς συνειδητά ή να αναμένει τις συνθήκες να το κάνουν για λογαριασμό του;
Με την παύση άσκησης ενός επαγγέλματος, δεν σταματά απαραίτητα και η ενεργητικότητα ή η συνεισφορά του ατόμου στην κοινωνία και στην εξέλιξη του συνόλου. Αυτό εξαρτάται από το πώς θα διαχειριστεί το ίδιο το άτομο τη νέα φάση της ζωής του, κατά πόσον είχε ταυτίσει εαυτόν με τη δουλειά του, αν έχει την ευελιξία να δημιουργήσει έναν διαφορετικό τρόπο εκδήλωσης της ενεργητικότητας και της δημιουργικότητάς του.
Για τους ανθρώπους που το επάγγελμά τους δεν είναι απλώς μια διεκπεραιωτική διαδικασία για να εξασφαλίζουν τα προς το ζην, αλλά αποτελεί βασικό στοιχείο του τρόπου με τον οποίο βιώνουν συνολικά τη ζωή, το δίλημμα «να αποσυρθώ ή να με αποσύρουν οι συνθήκες;» είναι δύσκολο. Ειδικά αν την απόφαση αυτή έχουν αντικειμενικά περιθώριο να τη λάβουν οι ίδιοι και δεν εντάσσονται στο κλασικό σύστημα συνταξιοδότησης. Αν, επιπροσθέτως, η φύση της δουλειάς τους είναι τέτοια που αγγίζει ένα ευρύ κοινό, ίσως η απόφαση να είναι ακόμα πιο δύσκολη.
Η συνειδητή επιλογή αποχώρησης από την ενεργό επαγγελματική δράση (ή η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο μπορεί να προσφέρει κάποιος στον κλάδο του, αποσυρόμενος απλώς από το προσκήνιο), είναι σεβαστή. Ομοίως, είναι σεβαστή και η επιλογή π.χ. εγώ θα είμαι πάνω στο θεατρικό σανίδι μέχρι την τελευταία μου πνοή.
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να βαδίσει στο μονοπάτι της ζωής -και του επαγγελματικού πεδίου που είναι μέρος της- όπως επιθυμεί, ενώ ταυτόχρονα έχουν δικαίωμα και οι αποδέκτες της δουλειάς του να κρίνουν ελεύθερα την επιλογή αυτή. Ο βαθμός εσωτερικής ελευθερίας του ατόμου είναι ακόμα μεγαλύτερος, αν παραμείνει ανεπηρέαστο τόσο από την αρνητική όσο και από τη θετική κριτική της στάσης του. Διότι, εφόσον η επιλογή του δεν παραβιάζει κανενός την ελευθερία και ο ίδιος/η ίδια αναλαμβάνει την ευθύνη αποδεχόμενος/-η τόσο το όφελος όσο και το κόστος, δεν οφείλει εξηγήσεις σε κανέναν.
Έχουμε την τάση να χαρακτηρίζουμε καταστάσεις και ανθρώπους από ένα μόνο στοιχείο τους ή σημείο της διαδρομής τους. Η πορεία ενός ανθρώπου έχει πολλούς σταθμούς και δεν χρωματίζεται ολόκληρη μόνο από ένα στάδιο ή από την κατάληξή της. Η διεύρυνση της οπτικής έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει στην αντίληψή μας για τον εαυτό μας και τη ζωή, αλλά και στη σχέση μας με τον εαυτό μας και τους άλλους, σε σύγκριση με τη στενή αντίληψη, τη συγκέντρωση της ματιάς μόνο σε αυτό που φαντάζει πιο εντυπωσιακό αρνητικά ή θετικά, την παρορμητική αντίδραση.
Οι Μαρινέλλες αυτού του κόσμου, λοιπόν, (διάσημες ή μη) έχουν δικαίωμα και να καταρρεύσουν πάνω στη σκηνή/«σκηνή» λόγω κάποιας επιπλοκής στην υγεία τους (κάτι που, παρεμπιπτόντως, θα μπορούσε να συμβεί σε διάφορες ηλικίες), χωρίς να τις ενδιαφέρει αν αυτό αλλοιώνει την εικόνα τους στα μάτια άλλων ή αν δημιουργεί ρήγμα στο «φαίνεσθαι» και χωρίς να θεωρούν ότι αυτή η πτώση αποτελεί ολόκληρο το είναι τους. Είναι μία ψηφίδα στο ψηφιδωτό της πορείας τους στη ζωή· μια ζωή που ζουν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο.