Καρκίνος Νεφρού
Καρκίνος Νεφρού
Επιμέλεια Μπράττης Νικόλαος
Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος, Στρατιωτικός Ιατρός, Επιμελητής της Ουρολογικής Κλινικής του Νοσηλευτικού Ιδρύματος Μετοχικού Ταμείου Στρατού (ΝΙΜΤΣ)
Υποψήφιος διδάκτωρ της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών
Ένας καρκίνος συχνότερος στους άνδρες μεταξύ της 5ης και 7ης δεκαετίας της ζωής. Αποτελεί περίπου το 3% των κακόηθων νεοπλασμάτων σ έναν ενήλικα. Ο καρκίνος του νεφρού ή νεφροκυτταρικό καρκίνωμα σύμφωνα με μελέτες είναι πολυπαραγοντικός.
Πιθανά Σχετικά Αίτια:
- Κάπνισμα: Σαφώς υψηλότερος κίνδυνος για έναν καπνιστή, συγκριτικά, να αναπτύξει καρκίνο του νεφρού.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση: Η υπέρταση που δεν ελέγχεται συσχετίζεται σύμφωνα με μελέτες για την εμφάνιση καρκίνου του νεφρού.
- Διατροφή: Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος και ζωικού λίπους αυξάνει τους κινδύνους. Στον αντίποδα, προτείνεται η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.
- Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία αυξάνει τους κινδύνους και στατιστικά καταγράφονται περισσότερες γυναίκες.
- Οικογενειακό ιστορικό: Το οικογενειακό ιστορικό επιβαρύνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του νεφρού.
- Αιμοκάθαρση: Αυξημένο κίνδυνο παρουσιάζουν ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση λόγω νεφρικής ανεπάρκειας.
Σημειώνεται ότι οι παραπάνω παράγοντες είναι ενδεικτικοί.Ένα μεγάλο ποσοστό όγκων του νεφρού διαγιγνώσκονται τυχαία κατά τον απεικονιστικό έλεγχο, καθώς λόγω του μεγέθους τους είναι ασυμπτωματικοί.
Η κλινική εικόνα του ασθενούς συνοδεύεται από αιματουρία, οσφυικό πόνο και ψηλαφητή μάζα, και συχνά αποτελεί διαγνωστική ένδειξη προχωρημένης νόσου. Στις περιπτώσεις μεταστάσεων στους πνεύμονες, εγκέφαλο, οστά τα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι βήχας, δύσπνοια, οστικός πόνος, ζάλη. Προχωρημένες περιπτώσεις παρουσιάζουν καταβολή, απώλεια βάρους και κακουχία.
Διάγνωση
Γενική αίματος: Αυξημένη ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) – Αναιμία
Γενική ούρων: Αιματουρία έως και στο 60% των περιπτώσεων καρκίνου του νεφρού.
Υπερηχογράφημα: Απεικονιστική εξέταση
Αξονική τομογραφία(κοιλίαςκαι οπισθοπεριτοναϊκού χώρου): Εξέταση απεικονιστική για τη σταδιοποίηση της νόσου και την ενδεχόμενη επέκταση σε λεμφαδένες ή άλλα όργανα της κοιλιάς.
Μαγνητική τομογραφία: (κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου). Προσφέρει ό,τι και η αξονική τομογραφία, πλεονεκτεί στη σταδιοποίηση της νόσου.
Θεραπευτικές μέθοδοι του καρκίνου του νεφρού
Η θεραπεία που θα συστηθεί εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενή.
- Η χειρουργική θεραπεία (επέμβαση) μπορεί να αφορά στην αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού (ριζική νεφρεκτομή) ή σε κάποιες περιπτώσεις μόνο του όγκου (μερική νεφρεκτομή).
- Η μοριακά στοχευμένη θεραπεία εφαρμόζεται όλο και περισσότερο, τα τελευταία χρόνια. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γι’ αυτήν τη θεραπεία στοχεύουν σε μοριακό επίπεδο στα καρκινικά κύτταρα και εμποδίζουν την ανάπτυξή τους. Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά.
- Η ανοσοθεραπεία με τη χρήση διαφόρων φαρμάκων έχει χρησιμοποιηθεί, αλλά τα ποσοστά ανταπόκρισης είναι χαμηλά.
- Η χημειοθεραπεία, αν και εφαρμόζεται σε μεταστατική νόσο, δεν φαίνεται να έχει καλά αποτελέσματα.
- Η ακτινοθεραπεία, παρόλο που δεν έχει θεραπευτικό ρόλο, μπορεί να εφαρμοστεί παρηγορητικά σε ασθενείς που έχουν μεταστάσεις.
Λαπαροσκοπική νεφρεκτομή
Η λαπαροσκοπική νεφρεκτομή είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική για να αφαιρεθεί ένας άρρωστος ή καρκινικός νεφρός. Απαιτείται γενική αναισθησία. Η τυπική διάρκεια της δράσης είναι 3-4 ώρες. Η επέμβαση γίνεται μέσα από 3 μικρές (1cm) τομές στην κοιλιακή χώρα.
Η λαπαροσκοπική νεφρεκτομή είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική χειρουργική επέμβαση. Σε σύγκριση με τη συμβατική ανοικτή χειρουργική επέμβαση η οποία απαιτεί μεγαλύτερη τομή, η λαπαροσκοπική νεφρεκτομή είχε ως αποτέλεσμα σημαντικά λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, επιτρέπει στον ασθενή να επιστρέψει στην εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες νωρίτερα, ένα πιο ευνοϊκό αισθητικό αποτέλεσμα και αποτελέσματα όμοια με εκείνα της ανοικτής χειρουργικής επέμβασης.
Πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές:
Αν και αυτή η διαδικασία έχει αποδειχθεί ότι είναι πολύ ασφαλής, όπως και σε οποιαδήποτε χειρουργική διαδικασία, υπάρχουν κίνδυνοι και πιθανές επιπλοκές. Τα ποσοστά ασφαλείας και επιπλοκών είναι παρόμοια σε σύγκριση με την ανοικτή χειρουργική επέμβαση.
υπάρχει δυσκολία κατά τη διάρκεια της λαπαροσκοπικής διαδικασίας. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη ανοικτή τομή και ενδεχομένως μεγαλύτερη περίοδο ανάρρωσης.
Τρισδιάστατη (3D) Όραση κατά την λαπαροσκόπηση
Με την τρισδιάστατη (3D) λαπαροσκόπηση, αυξάνεται σημαντικά η ακρίβεια των επεμβάσεων, μειώνεται ο χρόνος διάρκειάς τους όπως και ο αριθμός των επιπλοκών κάτι που έχει αποδειχθεί εκτενώς βιβλιογραφικά.
Σημείωση: Η τρισδιάστατη όραση αποτελούσε μέχρι πρότινος το βασικό πλεονέκτημα της πολυδάπανης και δύσχρηστης ρομποτικής χειρουργικής το οποίο πλέον εξαλείφεται καθώς η όραση που έχουν οι χειρουργοί στην 3D Λαπαροσκόπηση είναι εφάμιλλη με αυτή της ρομποτική χειρουργικής. Οι ασθενείς λαμβάνουν υψηλές ιατρικές υπηρεσίες χωρίς το υπέρογκο κόστος της ρομποτικής χειρουργικής που για τους περισσότερους είναι απαγορευτικό.
Ολική Νεφρεκτομή
Ολική και πλήρης αφαίρεση του νεφρού μαζί με το περινεφρικό λίπος και συνήθως μαζί με το επινεφρίδιο, που βρίσκεται πάνω από τον νεφρό και σε άμεση επαφή μ’ αυτόν, με την μέθοδο της λαπαροσκόπησης, σε ασθενείς με εντοπισμένο καρκίνο του νεφρού, ο οποίος δεν έχει επεκταθεί έξω από τον νεφρό.
Σημείωση: Δεν πρέπει να συγχέεται με δύο άλλες επεμβάσεις, που πραγματοποιούνται στον νεφρό:
- την μερική νεφρεκτομή, η οποία γίνεται αφαίρεση μόνο του όγκου (ογκεκτομή) ενώ ο υπόλοιπος υγιής νεφρός διατηρείται.
- απλή νεφρεκτομή, σε περιπτώσεις καλοηθών παθήσεων του νεφρού, όπου αφαιρείται μόνο ο νεφρός ενώ το περινεφρικό λίπος και το επινεφρίδιο παραμένουν.
Ποια τα πλεονεκτήματα;
Τα γενικά πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης βρίσκουν στην λαπαροσκοπική ριζική νεφρεκτομή την καλύτερη έκφρασή τους.
Μερική Νεφρεκτομή
Μερική λαμπαροσκοπική μεφρεκτομή ή ογκεκτομή είναι η αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος ή του όγκου μόνο του νεφρού με σκοπό την διατήρηση του μεγαλύτερου και υγιούς τμήματος του νεφρού σε ασθενείς με μικρό και εύκολα εγχειρήσιμο όγκο του νεφρού.
Δεν πρέπει να συγχέεται με την απλή νεφρεκτομή, η οποία είναι η αφαίρεση μόνο του νεφρού για καλοήθεις παθήσεις του νεφρού. Είναι σχετικώς αναγκαία για ασθενείς που έχουν και τους δύο νεφρούς
Τα σημαντικότερα χειρουργικά βήματα της λαπαροσκοπικής μερικής νεφρεκτομής είναι:
- Ελάχιστος χειρουργικός τραυματισμός των ιστών.
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα και μικρότερες ουλές.
- Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη κινητοποίηση των ασθενών.
- Μηδαμινή απώλεια αίματος.
- Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικού πόνου.
- Ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο.
- Χαμηλότερο κόστος νοσηλείας.
- Ταχύτερη επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες και στην καθημερινή εργασία.
- Δυνατότητα αντιμετώπισης ασθενών με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό.