Εξειδικευμένες Χειρουργικές Επεμβάσεις Λιθίασης Ουροποιητικού

Ουρητηρολιθοτριψία ονομάζεται η ενδοσκοπική μέθοδος αντιμετώπισης των λίθων του ουρητήρα. Αποτελεί ελάχιστα επεμβατική μέθοδο όπου διαμέσω της ουρήθρας και τη χρήση κατάλληλων εργαλείων, των ουρητηροσκοπίων, επιτυγχάνεται ο κατακερματισμός των λίθων. Τα ουρητηροσκόπια που χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι άκαμπτα/ ημιάκαμπτα ή εύκαμπτα, για χρήση εντός του νεφρού. Επιλέγεται ως μέθοδος, είτε όταν αποτύχει η εφαρμογή της εξωσωματικής λιθοτριψίας, είτε όταν απαιτείται άμεση και απόλυτα επιτυχής αντιμετώπιση της λιθίασης, ειδικότερα όταν συνυπάρχει υδρονέφρωση.

Η ουρητηρολιθοτριψία απαιτεί γενική αναισθησία και συνθήκες χειρουργείου. Με το ουρητηροσκόπιο ο ουρολόγος εισέρχεται διαμέσου της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης, εντός του ουρητήρα, ώστε να αναγνωρίσει τον λίθο σε οποιοδήποτε σημείο της αποχετευτικής οδού. Για τον κατακερματισμό των λίθων χρησιμοποιούνται διάφορες συσκευές λιθοτριψίας (ηλεκτρο-υδραυλικά, υπέρηχοι, μηχανικός λιθοτρίπτης) ωστόσο, η εφαρμογή του Laser, ειδικότερα ο Holmium-YAG laser λιθοτρίπτης με ισχύ από 10 έως 20 watt, έχει απόλυτη ένδειξη μια και οι ίνες του μπορούν να τοποθετηθούν σε κάθε ενδοσκοπικό εργαλείο (ουρητηροσκόπιο), δίνοντας τη δυνατότητα κατακερματισμού κάθε είδους λίθου.

Τα τμήματα των λίθων αφαιρούνται είτε σε μικρά κομμάτια με τη χρήση κατάλληλων ενδοσκοπικών λαβίδων σύλληψης και καλαθιών σύλληψης, είτε κατακερματίζονται σε πολύ μικρά κομμάτια ώστε να μπορούν να αποβληθούν από μόνα τους. Mετά το τέλος μιας ουρητηρολιθοτριψίας, τοποθετείται στον ουρητήρα ένας εσωτερικός καθετήρας (pig tail), ο οποίος και παραμένει για λίγες μέρες δίνοντας τη δυνατότητα στον ουρητήρα επούλωσης και ανεμπόδιστης εκροής των ούρων.

Πρόκειται για την ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση της νεφρολιθίασης και ουσιαστικά πρόκειται για ανιούσα ενδονεφρική χειρουργική (RIRS, retrogade intrarenal surgery), όπου ενδοσκοπικά, διαμέσου της ουρήθρας, της κύστης και του ουρητήρα αντιμετωπίζονται οι λίθοι του νεφρού.

Αποτελεί μια ασφαλή μέθοδο με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και μικρό διάστημα νοσηλείας. Ένα ουρητηρικό θηκάρι πρόσβασης (ureteral access sheath) τοποθετείται πάνω σε σύρμα οδηγό υπό συνεχή ακτινοσκοπικό έλεγχο. Στη συνέχεια το εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο (ένα πολύ λεπτό και ευέλικτο όργανο) προωθείται στο νεφρό μέχρι το σημείο που βρίσκεται ο λίθος. Μέσα από το όργανο αυτό εισάγονται οι λιθοτρίπτες που θρυμματίζουν το λίθο, αλλά και οι ειδικές λαβίδες που τον πιάνουν και τον αφαιρούν.

• Ενδοσκοπική επέμβαση χωρίς τομές
• Ποσοστό επιτυχίας: 95% – 98%
• Ποσοστό επιπλοκών: 1%
• Προβλεπόμενος χρόνος νοσηλείας: 5-24 ώρες
• Γρήγορη επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες

Ενδείξεις για ενεργητική αντιμετώπιση της λιθίασης του νεφρού με τη μέθοδο εύκαμπτης νεφρολιθοτριψίας:

• Λίθοι σε ασθενείς υψηλού κινδύνου (αμφοτερόπλευρη απόφραξη, μονήρης νεφρός)
• Απόφραξη
• Λοίμωξη
• Συμπτωματικοί λίθοι (π.χ. άλγος, αιματουρία)
• Λίθοι > 15 mm
• Επιλογή του ασθενούς
• Εμμένοντες για περισσότερο από 2-3 έτη λίθοι

Διαδερμική Νεφρολιθοθρυψία (PNL) είναι η χειρουργική επέμβαση με στόχο την αφαίρεση μεγάλων λίθων από τους νεφρούς. Το πλεονέκτημα της είναι ότι μέσω της μεθόδου δίνεται η δυνατότητα αφαίρεσης πολύ μεγάλων λίθων με μια μόνο επέμβαση.

Η διαδερμική λιθοτριψία εκτελείται υπό γενική αναισθησία. Αρχικά τοποθετείται διουρηθρικά ένας αυτοσυγκρατούμενος εσωτερικός ουρητηρικός καθετήρας, που συνδέει την ουροδόχο κύστη με τη νεφρική πύελο, για να αποφευχθεί η δίοδος των λίθων στον ουρητήρα. Με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού ελέγχου γίνεται επιλεκτική παρακέντηση του πιο κατάλληλου, προς αφαίρεση λίθου, μέσω μιας μικροσκοπικής τομής στην νεφρική χώρα.

Δημιουργείται ένα στενό κανάλι κατευθείαν στην αποχετευτική μοίρα του νεφρού και στο σημείο που βρίσκεται ο λίθος. Η δημιουργία του καναλιού γίνεται με διαστολή του νεφρικού παρεγχύματος με ειδικά διαστολικά κηρία. Από το κανάλι εισέρχεται υπό άμεση όραση το νεφροσκόπιο.

Ο λιθοτρίπτης που χρησιμοποιείται συνήθως ονομάζεται υπερηχολιθοτρίπτης. Ο υπερηχολιθοτρίπτης εισάγεται μέσω ειδικού καναλιού του νεφροσκοπίου και έρχεται σε επαφή με την πέτρα υπό άμεση όραση και όταν ενεργοποιείται σπάει τον λίθο.

Τα θρυμματισμένα κομμάτια είτε ξεπλένονται, είτε αναρροφώνται, είτε συλλέγονται με ειδικές λαβίδες.

Μετά την επέμβαση, τοποθετείται διαδερμική νεφροστομία, η οποία και αφαιρείται μετά από 1-3 ημέρες.

Τα πλεονεκτήματα της διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας συγκριτικά με την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση είναι:

• Απουσία μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα
• Μικρός χειρουργικός τραυματισμός των ιστών
• Μηδαμινές απώλειες αίματος
• Γρήγορη ανάρρωση και ταχύτερη κινητοποίηση των ασθενών
• Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού αποφεύγονται οι μεγάλες και δύσμορφες ουλές
• Περισσότερες πιθανότητες ολικής αφαίρεσης των λίθων (σχεδόν 100%)
• Ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο και επάνοδος στην καθημερινότητα